W Bytomiu jest wiele cennych obiektów postindustrialnych, które są związane z historią przemysłu górniczego w mieście, z górnictwem węgla kamiennego oraz rud cynku i ołowiu. - Takimi obiektami są z pewnością budynek nadszybia szybu "Rejtan" po KWK [Kopalnia Węgla Kamiennego] "Centrum" oraz wieża szybu "Bolko" byłej kopalni "Orzeł Biały", gdzie dawniej wydobywano rudę cynku i ołowiu, a obecnie obiekt wykorzystywany jest jako Centralna Pompownia "Bolko" - podkreśla Michał Bieda, zastępca prezydenta Bytomia.
Wpisanie tych obiektów do Gminnej Ewidencji Zabytków sprawia, że będą one lepiej chronione. - Działania związane z uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowy czy też pozwoleniem na budowę od teraz wymagać będą uzgodnień z Miejskim Konserwatorem Zabytków - wyjaśnia Małgorzata Węgiel-Wnuk, rzecznik prasowa Urzędu Miejskiego w Bytomiu.
Potwierdza to Dominika Kściuczyk - Miejski Konserwator Zabytków w Bytomiu. - Objęcie ochroną konserwatorską pokopalnianych obiektów poprzez zapisy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ma na celu ich zachowanie jako dziedzictwa poprzemysłowego naszego miasta - tłumaczy.
BYTOM , SZYB BOLKO . Fot. Bartłomiej Barczyk / Agencja Wyborcza.pl
Szyb "Bolko" znajdujący się przy ul. Kruszcowej 4 wydrążono i oddano do użytku już w 1906 roku. Pierwotnie miał on głębokość 100 metrów, jednak kiedy zdecydowano się wybudować tu centralną pompownię, szyb pogłębiono do głębokości około 130 metrów. Wykonano też dwa chodniki wodne o długości ponad 2300 metrów, a w wyrobiskach zainstalowano 13 pomp odwadniających, dzięki którym możliwe jest całodobowe pompownie wody z wyrobisk po zlikwidowanych kopalniach.
Średnio pompownia jest w stanie usunąć z wyrobisk górniczych około 30 metrów sześciennych wody na minutę. Pompowana non stop woda jest transportowana ogromnymi rurociągami i po oczyszczeniu trafia do rzeki Brynicy w Piekarach Śląskich.
Z kolei budynek nadszybia szybu "Rejtan" byłej KWK "Centrum" przy ul. Łużyckiej 7 został wzniesiony w latach 70-tych XX wieku. Do budynku nadszybia przylega pomost łączący z szybem "Staszic". Ciekawostką jest fakt, że na przełomie XX i XXI wieku w ówczesnym Zakładzie Górniczym "Centrum" Sp. z o.o., szyb "Staszic" pełnił rolę szybu wentylacyjnego, zaś szyb "Rejtan" materiałowego.
