"Zbieraliśmy z żoną przez 50 lat". Wyjątkowa kolekcja netsuke trafiła do szczecińskiego muzeum
Japońskie cudeńka będzie można podziwiać na wystawie dopiero za rok, ale część figurek została już teraz (do niedzieli) udostępniona zwiedzającym w Muzeum Narodowym na Wałach Chrobrego w Szczecinie. - To jest wielka gratka, choć są lepsze i gorsze figurki, jak w każdej kolekcji - przyznaje Ewa Prądzyńska, kierowniczka Działu Kultur Pozaeuropejskich szczecińskiego Muzeum Narodowego. - Kolekcja pokazuje nam dużą różnorodność. Mamy w niej wszystkie typy, na które dzieli się netsuke. Przed nami teraz bardzo ciekawa praca, bo każdą z tych figurek musimy zbadać i opisać - cieszy się.
"Chciałem, aby kolekcja przetrwała jako całość"
Darczyńca figurek przyznaje, że ma już swoje lata i od jakiegoś czasu zastanawiał się, co zrobić z kolekcją zbieraną wspólnie z żoną przez 50 lat. - Pierwszą figurkę moja żona kupiła w Szczecinie, w nieistniejącym już sklepie Orient. Tak nam się spodobała, że zaczęliśmy szukać kolejnych, na całym świecie, ale kupowaliśmy tylko te, które nam się podobały - uśmiecha się dr Marek Seyda.
- Tak sobie pomyślałem, że do grobu tej kolekcji przecież nie wezmę. Muszę komuś przekazać. Jakbym rozdawał po dwie czy trzy figurki, to kolekcja by się rozpierzchła, a tak - przez jakiś czas - przetrwa jako całość - argumentuje dr Seyda.
Netsuke materiały muzeum
Czym są netsuke?
Netsuke (z japońskiego: zakorzenienie) to niewielki przedmiot, najczęściej rzeźbiony, mający praktyczne zastosowanie w tradycyjnym japońskim stroju męskim. Jego głównym zadaniem było przytrzymywanie drobnych przedmiotów za pasem kimona (na przykład inrō - czyli niewielkiego puzderka do przechowywania pieczęci i cynobrowej pasty do odciskania ich na pismach, a później także do noszenia leków).
Netsuke używane były od XV wieku. Początkowo ich forma była bardzo prosta, ale w okresie Edo (1600-1868) stały się rodzajem sztuki użytkowej, uprawianej przez zawodowych twórców netsukeshi.
Wykonywane były z różnych materiałów, m.in. z laki, drewna, kości słoniowej, ceramiki, kamienia, metali szlachetnych. Pod koniec XIX wieku, gdy strój europejski zaczął wypierać tradycyjne kimona, netsuke straciły swoją użytkową funkcję, a stały się przedmiotami artystycznymi, kupowanymi w celach dekoracyjnych. Do dzisiaj te drobne, misternie rzeźbione figurki są poszukiwanymi obiektami kolekcjonerskimi.
Netsuke są niezwykle cennym źródłem informacji o czasach, w których powstawały, społeczeństwie japońskim, jego normach, legendach i mitach. Podobne walory estetyczne i poznawcze mają znacznie większe od netsuke figurki okimono. Wykonywane są z kości słoniowej lub z brązu i przeznaczone do dekoracji wnętrza.