Maciej Helmin przez ostatnie cztery lata był prezesem Sądu Rejonowego w Malborku. Stanowisko objął za czasów "dobrej zmiany". Kilka miesięcy temu skończyła się jego kadencja. Sędziowie i inni pracownicy sądu w Malborku, z którymi rozmawialiśmy, nie wspominają tego okresu dobrze. - Oceniał zachowanie pracowników. Komentował, jak ktoś jest ubrany, co oczywiście odbieramy jako nękanie. Nazywał kobiety pracujące w sądzie w Malborku między innymi "tępymi małpami" - mówi o Macieju Helminie jedna z osób, prosząc o anonimowość. Jak dodaje, krzyk, straszenie czy poniżanie miały być w sądzie na porządku dziennym.
- Sekretarze sądowi, kuratorzy, referendarze niejednokrotnie bardziej brali zachowanie prezesa do siebie. Część pracowników jest na środkach antydepresyjnych - dodaje inny z naszych rozmówców (nazwisko do wiadomości redakcji). Podkreśla, że szereg osób pracujących w sądzie miało korzystać z pomocy psychologa i nadal uczęszcza na terapię.
Słyszymy także o przypadku sędziego, który z prezesem Helminem miał być w koleżeńskich relacjach. Jak opowiadają nasi rozmówcy, postanowił zareagować na to, co dzieje się w sądzie i wysłać prezesowi SMS, by ten przemyślał swoje zachowanie. Teraz ma postępowanie dyscyplinarne i zarzut, że - rzekomo - naruszył zasady etyki sędziowskiej.
Ankieta o mobbingu
Sędziowie oraz inni pracownicy sądu, przekonują nas, że o zachowaniach prezesa Helmina próbowali informować przełożonych z wyższej instancji, czyli Sądu Okręgowego w Gdańsku i Sądu Apelacyjnego. Jak twierdzą, niewiele to dało. Dlatego poszli jeszcze dalej i zawiadomili specjalną komisję antymobbingową, która działa przy Ministerstwie Sprawiedliwości. Komisja miała przeprowadzić ankietę. Jej wyników na piśmie nie dostali. Nieoficjalnie wiadomo jednak, że badanie miało wskazywać, iż część pracowników doświadczyła zachowań o znamionach mobbingu. - Ale wiemy to jedynie z przekazu ustnego od nowego kierownictwa sądu - zastrzegają nasi rozmówcy.
Zapytaliśmy rzecznika Sądu Okręgowego w Gdańsku o oficjalne wyniki. Odesłał nas jednak do nowego prezesa Sądu Rejonowego w Malborku. Wysłaliśmy zapytanie również tam, ale czekamy na odpowiedź. Z sędzią Helminem nie udało nam się skontaktować. Z naszych informacji wynika, że przebywa na zwolnieniu.
Formalne zgłoszenia
Jak ustaliliśmy, jedna z sędzi wystąpiła z pozwem przeciwko byłemu już prezesowi. Druga natomiast wysłała wezwanie przedsądowe o zaprzestanie naruszania dóbr osobistych. Nie dostała odpowiedzi. Cały czas rozważa złożenie ostatecznego pozwu.
Rzecznik Sądu Okręgowego w Gdańsku potwierdził nam, że już w kwietniu 2020 roku wpłynęła anonimowa skarga, mówiąca o działaniach mobbingowych prezesa Sądu Rejonowego w Malborku. Była skierowana do Ministerstwa Sprawiedliwości.
"Po uzyskaniu wyjaśnień w tej sprawie prezes Sądu Okręgowego w Gdańsku przekazał do Departamentu Kadr i Organizacji Sądów Powszechnych i Wojskowych Ministerstwa Sprawiedliwości swoją opinię. O działaniach i rozstrzygnięciach Zespołu do spraw przeciwdziałania mobbingowi i naruszeniom praw osób wykonujących obowiązki zawodowe w sądach powszechnych przy Ministrze Sprawiedliwości w tej sprawie Prezes Sądu Okręgowego w Gdańsku nie był informowany" - napisał nam sędzia Tomasz Adamski, rzecznik Sądu Okręgowego.
Nie była to jedyna taka sprawa. Rzecznik przyznał również, że w lutym 2020 roku kierownik zespołu kuratorów zrezygnował z funkcji kierownika, "podając jako przyczynę swojej decyzji stosowanie wobec niego mobbingu przez prezesa Sądu Rejonowego w Malborku",
"W tej sprawie Prezes Sądu Okręgowego w Gdańsku uzyskał wyjaśnienia członków zespołu kuratorów oraz prezesa Sądu Rejonowego w Malborku, nie znajdując podstaw do stwierdzenia mobbingu" - wskazał Adamski.
Rzecznik potwierdził nam także, że jeden z sędziów złożył zawiadomienie do prezesa Sądu Okręgowego w Gdańsku o wniesieniu pozwu o ustalenie mobbingu, zapłatę i zadośćuczynienie przeciwko Sądowi Rejonowemu w Malborku.
Niespodziewany awans
Maciej Helmin - decyzją Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych (funkcję pełni Piotr Schab) z dnia 22 sierpnia 2022 roku - został powołany do pełnienia funkcji zastępcy rzecznika dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowego w Gdańsku na czteroletnią kadencję.
Sędziowie i pracownicy sądu w Malborku podkreślają, że są zszokowani takim obrotem sprawy. Byli przekonani, że ktoś z przełożonych ich wysłuchał i dlatego Helmin nie został wybrany na prezesa sądu w Malborku na kolejną kadencję. Tymczasem awansował w innej formie. - Boimy się. Sprawa wywołała w środowisku ogromne poruszenie. Nikt z nas nie ma sobie nic do zarzucenia, ale spraw jest bardzo dużo, nietrudno o choćby drobną pomyłkę - mówią sędziowie. - Teraz może nas rozliczać, mamy świadomość, że będzie żądał akt, przeglądał je i szukał dziury w całym. Przecież pan Schab na pewno doskonale wiedział, kogo powołuje na rzecznika dyscyplinarnego - słyszymy od naszych rozmówców.
