W Łodzi kolejne niezwykłe znalezisko. Skrywa historię, którą mało kto zna

REKLAMA
Katarzyna Giedrojć
W okolicach ulicy Skrzywana w Łodzi odkryto kanał dawnej rzeczki Wólki. - Pod ziemią w Łodzi mamy drugie miasto. Jego ulice wyznaczają stare pofabryczne i te współczesne kanały - mówi Miłosz Wika z łódzkich wodociągów.
REKLAMA
Zobacz wideo

Najnowsze odkrycie to kanał dawnej rzeczki Wólki, która płynęła przez istniejącą na terenie współczesnej Łodzi wieś Wólkę. Wieś ta znajdowała się przy fabryce Geyera (obecnie Ogrody Geyera) - między Piotrkowską a Wólczańską.

REKLAMA

- Przy ulicy Skrzywana znaleźliśmy betonowy fabryczny kanał dawnej rzeczki Wólki. Do niego wpadały wszystkie ścieki z fabryk, które były na terenie obecnego kampusu Politechniki Łódzkiej, między ulicami Żwirki a Skrzywana. Wólka swoje źródła miała w okolicach parku Poniatowskiego. Z tego co udało mi się ustalić, były na niej trzy mostki - opisuje Miłosz Wika, rzecznik Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Łodzi.

Przy ulicy Wólczańskiej widać, że dawne fabryczne budynki wzniesiono wzdłuż brzegów płynących tam kiedyś rzeczek: Wólki i Jasienia. Wólka płynęła z bagien znajdujących się na terenie obecnego parku Poniatowskiego, dalej kierowała się przez park Klepacza do ulicy Wróblewskiego. Następnie przecinała ulicę Skrzywana i wpadała do Jasienia przy ulicy Wólczańskiej. Trzy mostki znajdowały się na ulicach: Skorupki, Wróblewskiego i Skrzywana. Rzeczkę zamieniono w fabryczny ściek i powstały nad nią liczne zakłady włókiennicze: Landego, Richtera, Schweikerta, Desurmonta i Motte'go, Scheiblera, Fuxa, Hüffera, Babada i innych. - Pozostałością po tej strudze są najpewniej dawne stawy na terenie kompleksu Politechniki Łódzkiej - wnioskuje Miłosz Wika.

Źródła rzeki Wólki biły w Parku Poniatowskiego w ŁodziŹródła rzeki Wólki biły w Parku Poniatowskiego w Łodzi zbiory własne ZWiK w Łodzi

Pracownicy łódzkiego ZWiK-u robią czasem przeglądy tych starych rzecznych kanałów. Chcą sprawdzić, czy nie spływa do nich woda z uszkodzonych wodociągów. O istnieniu kanału Wólki przy Skrzywana wiadomo było od dawna. Jest on zaznaczony na mapach archiwalnych ZWIK. Obecnie dostęp do kanału jest wyłącznie na prywatnym terenie.

REKLAMA

Kanał przybliża mieszkańcom historię

Dzięki odkryciu kanału Wólki można dowiedzieć się mało znanych faktach z życia miasta w XIX wieku. Od wsi Wólka pochodzi nazwa dzisiejszej ulicy Wólczańskiej. Wieś ta w 1825 roku została zlikwidowana, a jej mieszkańców wręcz siłą przesiedlono na tereny wsi Widzew i Zarzew. Dlaczego? - Bo szukano miejsca dla prządków, czyli fachowców od uprawiania lnu i przerabiania go na przędzę, która następnie trafiała do łódzkich tkaczy. Ci z kolei na ręcznych warsztatach tkali płótno, które uszlachetniano w bielniku Kopischa - opowiada Wika.

Wólka była niewielką wsią. Składało się na nią około 20 gospodarstw i karczma. Mieszkało w niej około 200 osób.

Nieznane przyciąga

W Łodzi było ponad 20 rzeczek, wzdłuż których zbudowano kanały ściekowe. Część nie została dotąd odkryta. Niektóre fabryki czy kamienice w Łodzi wznoszono bezpośrednio nad tym kanałami. Niedawno, podczas remontu kamienicy przy Legionów 37a, odkryto kanał dawnej rzeczki. - Gdy tylko przyjechałem na miejsce, od razu wiedziałem, co to jest. Rzeczka ta nazywa się Ciek od Piotrkowskiej. Łączyła się z rzeką Łódką na terenie dzisiejszej Manufaktury - opowiada rzecznik ZWiK-u.

Kanał Wólki. Okolice ulicy Skrzywana.Kanał Wólki. Okolice ulicy Skrzywana. zbiory własne ZWiK w Łodzi

REKLAMA

Kanały fabryczne w Łodzi odkrywane są co jakiś czas i na pewno będą się pojawiać. Fabrykanci łódzcy nie chwalili się ich przebiegiem, więc wiele z nich może się okazać niespodzianką. - Teraz na przykład budowane jest osiedle przy ulicy Kilińskiego, na terenie byłej fabryki Scheiblera. Tam, pod ziemią, jest stary, piękny kanał Jasienia - podaje nasz rozmówca.

- Łódź jest obecnie jednym wielkim placem budowy, więc takich odkryć będzie więcej. Spodziewamy się odnalezienia kanału rzeki Karolewki, który przebiegał przez Stare Polesie. Trwa obecnie budowa bloków na terenie dawnych zakładów Pollena między Wólczańską a Gdańską, tam pewnie ten kanał Karolewki "wyjdzie" - podsumowuje Wika.

To są zabytki

Stare kanały rzek, które są obecnie odkrywane, zazwyczaj nie są drożne, choć w niektórych może  płynąć deszczówka. Nie można ich zwiedzać, poza jednym wyjątkiem. Z okazji jubileuszu 600-lecia Łodzi ZWIK szykuje zwiedzanie czynnego kanału rzeki Łódki pod Parkiem Śledzia. To kanał z 1917 roku, zabytkowy i betonowy. Najbardziej znany z wszystkich łódzkich kanałów, bo kręcono w nim wiele filmów. Pisaliśmy o tym TUTAJ.

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA

TOK FM PREMIUM

REKLAMA
REKLAMA
Copyright © Grupa Radiowa Agory