Plany objęcia tego terenu rezerwatem pojawiły się już w 2003 roku. Pierwotnie obszar miał być większy i nosić nazwę "Dolina Wisłoka". Ostatecznie powstał rezerwat "Olzy", obejmujący przede wszystkim odkrywkę łupków menilitowych. - Tworząc go, nawiązaliśmy do nazwy, jaką określali to miejsce dawni mieszkańcy Rudawki Rymanowskiej - tłumaczy Łukasz Lis, rzecznik Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie.
Nazwa "Olzy" funkcjonowała wśród przedwojennych mieszkańców Rudawki, jednak zanikła wraz z ich wysiedleniem w 1946 roku. - Chociaż Rudawkę Rymanowską zamieszkiwali głównie Łemkowie, to objaśnienie nazwy znalazłem w terminologii bojkowskiej - mówi nam Wojciech Krukar, nauczyciel geografii z Rymanowa-Zdroju, od lat zajmujący się dokumentowaniem nazewnictwa, głównie w Bieszczadach i w Beskidzie Niskim. - W przedwojennej publikacji "Nazwy geograficzne Bojkowszczyzny" Jarosława Rudnickiego "ylz" i "olz" oznacza przepaść, miejsce strome, trudno dostępne - dodaje. W samej Dolinie Wisłoka są dwa miejsca, które tak się określa. - Jedno, o którym właśnie mówimy, w Rudawce Rymanowskiej. Drugie znajduje się w miejscowości Mymoń - dodaje nasz rozmówca.
Ściana robi wrażenie
Skalna ściana ma około 30 metrów wysokości. - W obrębie odkrywki widoczne są silnie zdeformowane warstwy skał z fałdami szewronowymi [przypominającymi literę V] - mówi Krukar. Ten charakterystyczny, warstwowy układ powstawał w wyniku osadzania żwirów, piasków i iłów w głębokim Oceanie Tetydy (jego pozostałością jest Morze Śródziemne) w dolnym oligocenie, tj. około 35 milionów lat temu. Jest to największe w polskich Karpatach odsłonięcie łupków menilitowych. Nazwa łupków pochodzi od znalezionego w Ménilmontant we Francji brunatnoszarego opalu - menilitu.
Oprócz odkrywki, ochroną objęto również porastający szczyt drzewostan o wysokim stopniu naturalności składu gatunkowego. Jest to w większości żyzna buczyna karpacka. Rezerwat ma 41,45 ha powierzchni, a otulina - 5,59 ha i jest 98. rezerwatem przyrody w województwie podkarpackim.
